Το ελληνικό γιαούρτι γράφει ιστορία: Από τη φέτα της κρίσης στο superfood του μέλλοντος

Μέσα στην εποχή της ακρίβειας, ένα προϊόν παραμένει ασυναγώνιστο στα ράφια: το ελληνικό γιαούρτι . Από την κουζίνα της γιαγιάς μέχρι τα ψυγεία της Νέας Υόρκης και του Λονδίνου, η «λευκή» γεύση της Ελλάδας έγινε παγκόσμιο σύμβολο ποιότητας, πρωτεΐνης και αυθεντικότητας. Παρά τις αυξήσεις στις τιμές και τις δυσκολίες στην παραγωγή, οι Έλληνες το στηρίζουν περισσότερο από ποτέ και οι αριθμοί το επιβεβαιώνουν.

Η ελληνική αγορά γιαουρτιού βρίσκεται σε φάση έντονης κινητικότητας. Παρά τις ανατιμήσεις, το αυξημένο κόστος παραγωγής και τις πιέσεις στη γαλακτοκομία, το γιαούρτι παραμένει ένας από τους πιο ανθεκτικούς «πυλώνες» της ελληνικής διατροφής και ένας κλάδος που εξακολουθεί να παρουσιάζει ανάπτυξη, τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς.

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους

Το 2023 οι συνολικές πωλήσεις γιαουρτιού στην Ελλάδα ξεπέρασαν τους 70.500 τόνους σε όγκο και τα 301 εκατομμύρια ευρώ σε αξία, σύμφωνα με στοιχεία της αγοράς. Μόλις ένα χρόνο πριν, ο όγκος πωλήσεων ανερχόταν στους 52.000 τόνους, στοιχείο που αποδεικνύει τη διαρκή άνοδο της κατανάλωσης.

Παράλληλα, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (private label) συνεχίζουν να κερδίζουν μερίδιο αγοράς. Το 2023 κάλυψαν 32,8% των πωλήσεων σε όγκο και 20,7% σε αξία, καθώς οι καταναλωτές αναζητούν πιο προσιτές επιλογές λόγω ακρίβειας, χωρίς όμως να εγκαταλείπουν το γιαούρτι από το τραπέζι τους.

Σύμφωνα με έρευνες αγοράς, η Ελλάδα παραμένει μια «νεαρή» αγορά γιαουρτιού, με σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η εγχώρια κατανάλωση αυξάνεται σταθερά, ενώ νέες κατηγορίες προϊόντων, light, χωρίς λακτόζη, με έξτρα πρωτεΐνη ή προβιοτικά,  φέρνουν ανανέωση στα ράφια και αναζωογονούν το ενδιαφέρον του κοινού.

Ανατιμήσεις και πίεση στην τσέπη του καταναλωτή

Η ανοδική πορεία της αγοράς συνοδεύεται από έντονη πίεση στο επίπεδο των τιμών. Σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, τα γιαούρτια κατέγραψαν αυξήσεις τιμών έως και 68% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ενώ το μέσο κόστος παραγωγής συνεχίζει να αυξάνεται λόγω ακριβότερου γάλακτος, ενέργειας και μεταφορών.

Οι εταιρείες του κλάδου, από μεγάλους παίκτες όπως η ΦΑΓΕ και η Κρι Κρι, μέχρι μικρότερες τοπικές μονάδες, προσπαθούν να απορροφήσουν μέρος της πίεσης, αλλά η αύξηση στις πρώτες ύλες δεν αφήνει περιθώρια.
Ακόμη και τα προϊόντα του «καλαθιού του νοικοκυριού» παρουσίασαν ανοδική τάση, ενώ εκτός καλαθιού η μέση τιμή αυξήθηκε κατά περίπου 0,17 ευρώ ανά κιλό.

Η άνοδος αυτή ώθησε μεγάλο μέρος των καταναλωτών στις ιδιωτικές ετικέτες, οι οποίες πλέον καταλαμβάνουν σχεδόν το 1/3 της συνολικής αγοράς. Παρά ταύτα, η αξία των πωλήσεων δεν μειώθηκε, ένδειξη ότι το γιαούρτι παραμένει προϊόν βασικής προτεραιότητας για τον Έλληνα καταναλωτή.

Η διατροφική στροφή των Ελλήνων και η νέα κουλτούρα κατανάλωσης

Η αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων είναι εμφανής. Έρευνες δείχνουν πως όλο και περισσότεροι καταναλωτές εντάσσουν το γιαούρτι στην καθημερινότητά τους, όχι μόνο ως μέρος του πρωινού αλλά και ως ενδιάμεσο σνακ ή βραδινό γεύμα. Το στραγγιστό γιαούρτι, με τη φυσική του πυκνότητα και την υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, βρίσκεται στην κορυφή των προτιμήσεων.

Οι νεότερες ηλικίες το προτιμούν ως «γρήγορη και καθαρή» επιλογή που αντικαθιστά πρόχειρα γεύματα, ενώ η μεσαία και μεγαλύτερη γενιά το βλέπει ως παραδοσιακό σύμμαχο υγείας.
Η ζήτηση για προϊόντα χωρίς πρόσθετα σάκχαρα, χωρίς λακτόζη και με προβιοτικά αυξάνεται, δείχνοντας ότι η τάση του «healthy living» έχει πατήσει γερά και στην ελληνική αγορά.

Σύμφωνα με διατροφικές μελέτες του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, οι τακτικοί καταναλωτές γιαουρτιού εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα διατροφικής ποιότητας και τείνουν να εντάσσουν περισσότερα φρούτα και φυτικές ίνες στο καθημερινό τους πρόγραμμα.

Η απειλή της ευλογιάς των αιγοπροβάτων

Την ίδια στιγμή, μια νέα πρόκληση απειλεί την εγχώρια γαλακτοκομία: η ευλογιά των αιγοπροβάτων. Από το καλοκαίρι του 2024 μέχρι σήμερα, η επιδημία έχει οδηγήσει στη θανάτωση περισσότερων από 260.000 ζώων, πλήττοντας κυρίως περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. Η μείωση του ζωικού κεφαλαίου έχει ως άμεση συνέπεια τη μείωση της παραγωγής αιγοπρόβειου γάλακτος, βασικού συστατικού όχι μόνο για τη φέτα, αλλά και για ορισμένα είδη γιαουρτιού.

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αν η κατάσταση δεν σταθεροποιηθεί, θα υπάρξει έλλειψη πρώτης ύλης, αύξηση τιμών και πιθανά προβλήματα επάρκειας στα προϊόντα που βασίζονται σε πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα. Ήδη έχουν τεθεί περιορισμοί στη μετακίνηση ζώων και στις εξαγωγές, ενώ παραγωγοί μιλούν για «τη μεγαλύτερη κρίση των τελευταίων δεκαετιών».

Η διεθνής εικόνα και το ελληνικό «success story»

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αγορά γιαουρτιού εκτιμάται στα 134,5 δισ. δολάρια το 2025 και αναμένεται να φτάσει τα 203,8 δισ. έως το 2033, με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης περίπου 5,4%. Η υποκατηγορία του ελληνικού γιαουρτιού (Greek yogurt) εμφανίζει ακόμα ισχυρότερη δυναμική, με προβλεπόμενο CAGR πάνω από 8%, απόδειξη της διεθνούς φήμης και εμπιστοσύνης που απολαμβάνει το «Made in Greece» προϊόν.

Οι εξαγωγές ελληνικού γιαουρτιού αυξάνονται σταθερά. Το 2023 ξεπέρασαν τους 127.000 τόνους, σχεδόν τριπλάσιες σε σχέση με το 2014. Η ζήτηση από χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία και η Ολλανδία ενισχύεται, καθώς οι καταναλωτές αναγνωρίζουν το ελληνικό γιαούρτι ως premium προϊόν υψηλής διατροφικής αξίας.

Το μέλλον: υγεία, καινοτομία και εξωστρέφεια

Παρά τις προκλήσεις, το μέλλον της αγοράς γιαουρτιού στην Ελλάδα δείχνει αισιόδοξο.
Η κατηγορία συνδυάζει παράδοση και καινοτομία, κάτι που λίγα ελληνικά προϊόντα έχουν καταφέρει. Οι νέες τεχνολογίες παραγωγής, οι vegan ή φυτικές εκδοχές και οι εξαγωγικές ευκαιρίες ανοίγουν νέους δρόμους για τις εταιρείες του κλάδου.
Η ζήτηση για «καθαρά», φυσικά, πρωτεϊνούχα προϊόντα δεν είναι απλώς μια μόδα, είναι η νέα πραγματικότητα της διατροφής. Και μέσα σε αυτήν, το ελληνικό γιαούρτι έχει ό,τι χρειάζεται: αυθεντικότητα, γεύση, διατροφική αξία και διεθνές κύρος.

Το συμπέρασμα

Το γιαούρτι δεν είναι πια απλώς το «παραδοσιακό επιδόρπιο της γιαγιάς». Είναι πλέον σύμβολο ευεξίας, εξωστρέφειας και διατροφικής ισορροπίας, ένα προϊόν που συνδέει τον Έλληνα παραγωγό με τον καταναλωτή του εξωτερικού, την καθημερινή συνήθεια με την υγιεινή επιλογή.
Κι αν οι τιμές ανεβαίνουν, η πίστη του κοινού σε αυτό το προϊόν παραμένει ακλόνητη.
Γιατί, όπως δείχνουν οι αριθμοί, το ελληνικό γιαούρτι δεν είναι απλώς τρόφιμο , είναι κομμάτι της εθνικής μας ταυτότητας.